“Altı ay yıkanmadığını, altı ay berbere gitmediğini, altı ay aynı çamaşırla yattığını düşünebilir misin?” diye soruyor Ayşe Tükrükçü. “Sokakta yaşıyorsun bir de.” Şanslıysak bu sorular sadece bambaşka bir hayatı tahmin etmemize yol açıyor; ama bu Tükrükçü’nün bahsettiği hayatlara sahip insanların her an etrafımızda olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Resmi ve güncel bir araştırma bulunmasa da, Emek ve Adalet Platformu’nun web sitesinde 2011’de yayınlanan, Türkiye’deki evsizlere dair rapor tahmini rakamlar ortaya koyuyor. Raporda belirtildiğine göre, sivil toplum örgütü Şefkat-Der’in deneyimleri Türkiye’de 70.000’in üzerinde, İstanbul’da ise 7.000-10.000 arasında evsiz bulunduğunu gösteriyor. Tükrükçü’nün de kurucuları arasında bulunduğu Hayata Sarıl Derneği, bu insanların temel ihtiyaçlarını karşılamak için Şubat 2017’den beri çalışıyor. Geçtiğimiz ay açtıkları lokanta ise, sadece başının üstünde bir çatısı olmayanları değil, çabalarına destek vermek isteyen tüm İstanbulluları ağırlamayı bekliyor.
Hayata Sarıl Lokantası Beyoğlu’nda, İstiklal Caddesi’nin paralelindeki Kurabiye Sokak’ta yer alıyor. Derneğin kurucularından Dilara Moran’a göre Beyoğlu, böyle bir girişimin açılması gereken ilk nokta. “Burada insanlar kalabalığın içinde kaybolabiliyor,” diyor Moran. “İsterse görünmüyor, isterse de görünebiliyor.” Masanın diğer ucundan Tükrükçü ekliyor: “Görmek isteyen de onları görebiliyor aslında.”
Ayşe Tükrükçü: “Görmek isteyen onları görebiliyor.”
Lokantada 11.00-20.00 arasında ücretli yemek servisi veriliyor, günlük değişen menü 15-20 TL civarında bir tutar ödeyerek doymanızı sağlıyor. 20.00’den sonra ise ihtiyacı olan herkes gelip ücretsiz bir şekilde yemek yiyebiliyor. Moran, “Amacımız evsizlerin, toplumda yok sayılanların hayatlarına tekrar sarılmaları,” diyor. Zaten derneğin kuruluş amacı da toplumda yok sayılan insanlar için bir rehabilitasyon merkezi yaratmakmış. Hayata Sarıl Lokantası ise eğitimler, psikolojik destek ve sağlık hizmetleri verecek olan bu merkezin küçük bir taslağı gibi. “Esas yaptığımız bu insanlara iş sağlamak,” diyor Moran. Gönüllü danışman terapist Yusuf Kulca, haftalık psikolojik destek veriyor; mesleki eğitim ve yönlendirmeler sağlanıyor. “Altı ayda bir çalışanlar değişecek, onlara iş bulma konusunda da biz destek olacağız, onları biz yerleştireceğiz,” diyor Moran.
“Ben de bir dönem evsizdim, burada çalışacak arkadaşlarımızın bir dönem evsiz olduğunu biliyoruz,” diyor Tükrükçü. “Akşamları yemeğe gelenlerin bu eski arkadaşlarını örnek alarak ‘Ayşe Abla beni ne zaman işe alacaksın?’ diye soracağını biliyorum. Ama bunlar hep zamanla. Artık ben alana çıkıp da haydi gel bizimle çalış sorusunu sormayacağım. Sıranızı bekleyin demesini öğreneceğim.” Daha önceleri evsizlere çorba dağıtan Tükrükçü, bu sebeple Hayata Sarıl Lokantası’nın yardım eli uzattığı insanlara kolayca ulaşacağını düşünüyor. “Ben bir alana çıktığımda akşam 500 kişiyi de toplarım, hiç sorun değil. Ama konu sadece Ayşe değil, burada kim olursa olsun akşamları rahat rahat gelip yemek yesinler.”
Dernek, lokantayı açmak için sene başından beri çalışıyormuş. “Şubat’ta derneğimizi, Mart’ta banka hesabımızı açtık ve Nisan’a kadar ciddi bir bağış geldi. Burası maddi bağışlarla tutuldu, dokuz ay içerisinde bu bağışlarla tadilatı ve inşaatı yapıldı.” diyor Moran. Derneğe bekledikleri bağışların ve lokantanın günlük kazancının yanı sıra catering, paket servis ve mekan kiralama gibi kaynaklardan finansman sağlamayı planlıyorlar. Lokantayı tanıtmak için ünlü şeflerden destek de alıyorlar. Mutfağa girerek Hayata Sarıl Lokantası ekibine menüye girecek yeni bir tarifi öğreten ilk şef ise Mehmet Gürs olmuş. Derneğe destek olmak için lokanta misafirlerine yemek de pişirecek olan şefler arasında Didem Şenol, Şemsa Denizsel, Maksut Aşkar, Civan Er, Metin Suerkan, İnanç Baykar gibi isimler var.
Kurabiye Sokak 3/1, Beyoğlu. Bağışlar için: Hayata Sarıl Derneği, Akbank Cihangir Şubesi, IBAN: TR 41 0004 6001 9888 8000 0862 11 www.hayatasaril.org